Pszczyna, malownicze miasto na południu Polski, skrywa w swoim sercu prawdziwą perłę architektury sakralnej – Kościół Wszystkich Świętych. Ta majestatyczna świątynia, będąca świadkiem burzliwej historii regionu, przyciąga wzrok zarówno mieszkańców, jak i turystów, oferując niezapomniane wrażenia estetyczne i duchowe.

Historia kościoła

Kościół Wszystkich Świętych w Pszczynie może poszczycić się imponującą historią sięgającą średniowiecza. Pierwsze wzmianki o świątyni w tym miejscu pochodzą z 1326 roku, kiedy to została wymieniona w spisie dziesięciny papieskiej. Jednak obecny kształt i charakter kościoła są wynikiem licznych przebudów i renowacji na przestrzeni wieków.

W XV wieku, dokładnie w 1449 roku, księżna Helena Korybutówna wydała dokument fundacyjny, w którym po raz pierwszy pojawia się wezwanie Wszystkich Świętych. Niestety, pierwotna konstrukcja kościoła padła ofiarą pożarów, które nawiedziły Pszczynę w latach 1545 i 1622. Po tych tragicznych wydarzeniach, świątynia została odbudowana przez muratora Jerzego Walentyna Meyera z Morawskiej Ostrawy.

Barokowa przebudowa

Kluczowym momentem w historii kościoła był rok 1748, kiedy to po kolejnym pożarze miasta, świątynia przeszła gruntowną przebudowę. To właśnie wtedy nadano jej obecny, barokowy charakter. Istnieją przypuszczenia, że autorem projektu mógł być Christian Jahne. W tym okresie kościół wzbogacił się o nowe, barokowe ołtarze, które do dziś zachwycają swoim pięknem i kunsztem wykonania.

Architektura i wystrój

Kościół Wszystkich Świętych w Pszczynie to doskonały przykład późnobarokowej architektury sakralnej. Jego bryła, choć rozczłonkowana, tworzy harmonijną całość. Nawa główna, zbudowana na planie zbliżonym do kwadratu, przechodzi w węższe, trójbocznie zamknięte prezbiterium. Fasadę frontową zdobi majestatyczna, czworoboczna wieża zwieńczona ośmioboczną kondygnacją z tarczami zegarowymi i baniastym hełmem z latarnią.

Wnętrze kościoła zachwyca bogactwem detali i kunsztem wykonania. Szczególną uwagę przyciąga późnobarokowy, kulisowy ołtarz główny z XVIII wieku. Ściany zdobią pilastry, a całość wieńczy profilowany gzyms, nadający wnętrzu elegancki i spójny charakter.

Kaplice boczne

Do korpusu głównego kościoła przylegają dwie kaplice boczne. Od strony północnej znajduje się kaplica z kryptą i zakrystią, natomiast po stronie południowej – nowsza kaplica z emporą. Te dodatkowe przestrzenie nie tylko powiększają powierzchnię świątyni, ale także wzbogacają jej architekturę o ciekawe detale i rozwiązania przestrzenne.

Znaczenie dla miasta i regionu

Kościół Wszystkich Świętych to nie tylko zabytek architektury, ale przede wszystkim żywe centrum życia duchowego Pszczyny. Jako świątynia parafialna, od wieków gromadzi wiernych, będąc świadkiem najważniejszych wydarzeń w życiu lokalnej społeczności. Jego historia odzwierciedla burzliwe dzieje regionu – od czasów reformacji, przez okres kontrreformacji, aż po współczesność.

Warto wspomnieć, że w latach 1630-1630 kościół należał do protestantów, by następnie powrócić w ręce katolików. Od tego czasu duszpasterstwo w Pszczynie prowadzili księża jezuici z Krakowa, co miało znaczący wpływ na życie religijne i kulturalne miasta.

Renowacje i rozbudowy

Na przestrzeni lat kościół Wszystkich Świętych przechodził liczne renowacje i rozbudowy, które pozwoliły zachować jego piękno i funkcjonalność. W 1791 roku przeprowadzono renowację, podczas której nadbudowano wieżę. W 1849 roku dobudowano boczną kaplicę, a w 1931 roku, za czasów proboszcza ks. dziekana Mateusza Bieloka, kościół poszerzono od strony wschodniej o zakrystię i drugą część kaplicy św. Krzyża.

Ostatnie znaczące prace renowacyjne miały miejsce w latach 1996-2001, kiedy to odnowiono wnętrze kościoła. Zwieńczeniem tych prac była konsekracja nowego ołtarza przez ks. arcybiskupa Damiana Zimonia, metropolitę górnośląskiego.

Informacje dla odwiedzających: – Kościół jest otwarty dla zwiedzających codziennie w godzinach 6:00-19:00. – Wstęp do kościoła jest bezpłatny, jednak zaleca się zachowanie ciszy i szacunku dla miejsca kultu. – Najlepszy dojazd: samochodem – parking znajduje się w pobliżu kościoła; komunikacją miejską – przystanek autobusowy „Pszczyna Rynek” znajduje się w odległości 5 minut pieszo. – Msze święte odbywają się w dni powszednie o 6:30 i 18:00, w niedziele i święta o 7:00, 8:30, 10:00, 11:30, 13:00 i 18:00. – Fotografowanie wnętrza jest dozwolone, ale bez użycia lampy błyskowej.

Podsumowanie

Kościół Wszystkich Świętych w Pszczynie to nie tylko zabytek architektury, ale prawdziwa skarbnica historii i kultury regionu. Jego majestatyczna bryła, bogaty wystrój wnętrza i niezwykła atmosfera sprawiają, że jest to miejsce, które koniecznie trzeba odwiedzić będąc w Pszczynie. Niezależnie od tego, czy jesteśmy miłośnikami sztuki, historii, czy po prostu szukamy chwili wytchnienia i refleksji, ta barokowa świątynia oferuje niezapomniane doświadczenia. Kościół Wszystkich Świętych stanowi żywe świadectwo wiary, talentu i determinacji pokoleń mieszkańców Pszczyny, pozostając jednocześnie aktywnym centrum życia duchowego miasta do dnia dzisiejszego.